पञ्चदशोध्यायः: संशोधनहरू बीचको भिन्नता
Content deleted Content added
===पुरुषोत्तमयोग=== <br> श्रीभगवानुवाच <br> ऊर्ध्वमूलमध... को साथमा पृष्ठ शृजना भयो |
|||
पङ्क्ति १५४:
<br>
<br>
यदादित्यगतं तेजो जगद्भासयतेऽखिलम् ।
<br>
यच्चन्द्रमसि यच्चाग्नौ तत्तेजो विद्धि मामकम् (१२)
<br>
मेरै हो सूर्यको तेज, गर्छ विश्व प्रकाशित,
<br>
चन्द्रको, अग्निको तेज मेरैे तेज भनी बुझ ।
<br>
<br>
गामाविश्य च भूतानि धारयाम्यहमोजसा ।
<br>
पुष्णामि चौषधीः सर्वाः सोमो भूत्वा रसात्मकः (१३)
<br>
पृथ्वीभित्र पसी सारा प्राणी गर्दछु धारण,
<br>
रसचन्द्र बनी यावत् औषधी गर्छु पोषण ।
<br>
<br>
अहं वैश्वानरो भूत्वा प्राणिनां देहमाश्रितः ।
<br>
प्राणापानसमायुक्तः पचाम्यन्नं चतुर्विधम् (१४)
<br>
प्राणीका देहको प्राण–अपानयुक्त पावक
<br>
बनी पचाउने गर्छु अन्न चार प्रकारका ।
<br>
पावक = अग्नि
<br>
चार प्रकारका अन्न : भक्ष्य (चपाइने),
भोज्य (निलिने), लेह्य (चाटिने), चोष्य (चुसिने) ।
<br>
<br>
सर्वस्य चाहं हृदि सन्निविष्टो–
<br>
मत्तः स्मृतिर्ज्ञानमपोहनं च ।
<br>
वेदैश्च सर्वैरहमेव वेद्यो–
<br>
वेदान्तकृद्वेदविदेव चाहम् (१५)
<br>
प्राणीहरूका मनमा छु नित्य,
<br>
मबाट मिल्छन् स्मृति, ज्ञान, तर्क ।
<br>
वेदान्त कर्ता, श्रुतिविज्ञ मै हुँ,
<br>
वेदादिले वेद्य पनि स्वयं छु ।
<br>
श्रुतिविज्ञ = वेद जान्ने । वेद्य = जानिने ।
<br>
<br>
द्वाविमौ पुरुषौ लोके क्षरश्चाक्षर एव च ।
<br>
क्षरः सर्वाणि भूतानि कूटस्थोऽक्षर उच्यते (१६)
<br>
विश्वमा छन् दुई वस्तु नासिने र ननासिने
<br>
नाश हुन्छन् सबै प्राणी, जीवात्मा छ ननासिने ।
<br>
<br>
उत्तमः पुरुषस्त्वन्यः परमात्मेत्युदाहृतः ।
<br>
यो लोकत्रयमाविश्य बिभर्त्यव्यय ईश्वरः (१७)
<br>
पुरुषोत्तम अर्कै छ, परमात्मा भनिन्छ जो,
<br>
त्रिलोकमा बसी रक्षा गर्छ अव्यय ईश त्यो ।
<br>
अव्यय = अविनाशी ।
<br>
<br>
यस्मात्क्षरमतीतोऽहमक्षरादपि चोत्तमः ।
<br>
अतोऽस्मि लोके वेदे च प्रथितः पुरुषोत्तमः (१८)
<br>
क्षयभन्दा म टाढा छु, अक्षय्यदेखि उत्तम
<br>
लोकमा, वेदमा मैं हुँ प्रसिद्ध पुरुषोत्तम ।
<br>
क्षय = नाशवान् । अक्षय्य = अविनाशी ।
<br>
<br>
यो मामेवमसम्मूढो जानाति पुरुषोत्तमम् ।
<br>
स सर्वविद्भजति मां सर्वभावेन भारत (१९)
<br>
मलाई जुन ज्ञानीले पुरुषोत्तम मान्दछन्
<br>
त्यस्ता सर्वज्ञले पार्थ ! मेरै भजन गर्दछन् ।
<br>
सर्वज्ञ = सबैथोक जान्ने ।
<br>
<br>
इति गुह्यतमं शास्त्रमिदमुक्तं मयानघ ।
<br>
एतद्बुद्ध्वा बुद्धिमान्स्यात्कृतकृत्यश्च भारत (२०)
<br>
अत्यन्त गोप्य यो शास्त्र भने, निष्पाप पाण्डव !
<br>
कृतार्थ, बुद्धिमान् हुन्छ यो जानेपछि भारत !
<br>
<br>
ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे श्रीकृष्णार्जुन संवादे पुरुषोत्तमयोगो नाम पञ्चदशोsध्याय: । हरिः ॐ तत् सत् ।।
| |||