वार्तालाप:सजिलाे काेमलगीता: संशोधनहरू बीचको भिन्नता

न काङ्क्षे विजयं कृष्ण न च राज्यं सुखानि च ।

किं नो राज्येन गोविन्द किं भोगैर्जीवितेन वा (३२)

जित नै न त चाहन्छु न राज्य प्राप्तिको सुख,

बाँचेर राज्यको भोग केका निमित्त केशव !

येषामर्थे काङक्षितं नो राज्यं भोगाः सुखानि च ।

त इमेऽवस्थिता युद्धे प्राणांस्त्यक्त्वा धनानि च (३३)

जसका लागि चाहिन्छ राज्य, भोग तथा सुख,

तिनै छन् युद्ध-आसक्त त्यागी प्राण धनादिक ।

आचार्याः पितरः पुत्रास्तथैव च पितामहाः ।।

मातुलाः श्वशुराः पौत्राः श्यालाः सम्बन्धिनस्तथा (३४)

गुरु, बाबु तथा छोरा, मेरा आफ्नै पितामह,

मामा र ससुरा नाति साला सम्बन्धका सब,

एतान्न हन्तुमिच्छामि घ्नतोऽपि मधुसूदन ।

अपि त्रैलोक्यराज्यस्य हेतोः किं नु महीकृते (३५)

मरूँ बरु, यिनीलाई मार्न चाहन्न केशव,

पृथ्वीको के कुरा गर्ने, लिन्न त्रैलोक्य–वैभव ।

निहत्य धार्तराष्ट्रान्न का प्रीतिः स्याज्जनार्दन ।

पापमेवाश्रयेदस्मान् हत्वैतानाततायिनः (३६)

सारा कौरव मार्नाले के खुसी लाग्छ केशव !

आततायीहरू मार्दा पाप लाग्दछ झन् अब ।ड

तस्मान्नार्हा वयं हन्तुं धार्तराष्ट्रान्स्वबान्धवान् ।

स्वजनं हि कथं हत्वा सुखिनः स्याम माधव (३७)

हामी अयोग्य छौं मार्न कौरवादि स्वबान्धव

मारी आफन्त के हामी सुखी हुन्छौं र माधव !

यद्यप्येते न पश्यन्ति लोभोपहतचेतसः ।

कुलक्षयकृतं दोषं मित्रद्रोहे च पातकम् (३८)

कुल–नाश तथा मित्र–द्रोहमा दोष, पाप छ,

तथापि प्रष्ट देख्तैनन् लोभी चित्त हुने सब ।

कथं न ज्ञेयमस्माभिः पापादस्मान्निवर्तितुम् ।

कुलक्षयकृतं दोषं प्रपश्यद्भिर्जनार्दन (३९)

कुलको नाशमा ठूलो दोष देख्छौं जनार्दन !

नसोच्नु किन हामीले ! सो पापबाट जोगिन ।

कुलक्षये प्रणश्यन्ति कुलधर्माः सनातनाः ।

धर्मे नष्टे कुलं कृत्स्नमधर्मोऽभिभवत्युत (४०)

कुलक्षय हुँदा नाश हुन्छन् धर्म सनातन

धर्मका नाशले बढ्छन् अधर्मी कुल–नाशक ।

अधर्माभिभवात्कृष्ण प्रदुष्यन्ति कुलस्त्रियः ।

स्त्रीषु दुष्टासु वार्ष्णेय जायते वर्णसङ्करः (४१)

बढ्दा अधर्म हे कृष्ण ! कुलका स्त्री प्रदूषित–

बन्दछन् र तिनैबाट जन्मन्छन् वर्णसङ्कर ।

वर्णसङ्कर = ठिमाहा, अवैध सन्तान ।

सङ्करो नरकायैव कुलघ्नानां कुलस्य च ।

पतन्ति पितरो ह्येषां लुप्तपिण्डोदकक्रियाः (४२)

ठिमाहा, कुलघातीका कुलपितृहरू सब,

पिण्ड–पानी भई लोप झर्छन् नरकमा तब ।

दोषैरेतैः कुलघ्नानां वर्णसङ्करकारकैः ।

उत्साद्यन्ते जातिधर्माः कुलधर्माश्च शाश्वताः (४३)

दोषले कुलघातीका जन्मन्छन् वर्णसङ्कर,

नासिन्छन् कुलका धर्म, जातिधर्म परम्परा ।

उत्सन्नकुलधर्माणां मनुष्याणां जनार्दन ।

नरकेऽनियतं वासो भवतीत्यनुशुश्रुम (४४)

मान्छेका कुलको धर्म भयो नष्ट भने, तब

तिनको नर्कमा बास हुन्छ, सुन्छु म केशव !

अहो बत महत्पापं कर्तुं व्यवसिता वयम् ।

यद्राज्यसुखलोभेन हन्तुं स्वजनमुद्यताः (४५)

अहो ! हामी ठुलो पाप गर्न छौं सब उत्सुक,

राज्यको सुख–तृष्णाले छौं बन्धु मार्न उद्यत ।

यदि मामप्रतीकारमशस्त्रं शस्त्रपाणयः ।

धार्तराष्ट्रा रणे हन्युस्तन्मे क्षेमतरं भवेत् (४६)

अविरोधी र निस्शस्त्र-सँग शस्त्रास्त्र धारण–

गर्ने कौरवले मारून् मलाई, बरु श्रेय छ ।

सञ्जय उवाच

एवमुक्त्वार्जुनः सङ्ख्ये रथोपस्थ उपाविशत् ।

विसृज्य सशरं चापं शोकसंविग्नमानसः (४७)

सञ्जयले भने

यसो भनेर रणमा शोकविह्वल अर्जुन

बसे धनुर्वाण त्यागी आफ्नो रथ समीपमा ।

हरिः ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे श्रीकृष्णार्जुनसंवादे अर्जुनविषादयोगो नाम प्रथमोऽध्यायः । हरिः ॐ तत् सत् ।