वार्तालाप:सजिलाे काेमलगीता: संशोधनहरू बीचको भिन्नता

कुनै सम्पादन सारांश छैन
पङ्क्ति ३:
(श्रीमद्भगवद्गीताकाे समछन्दीय अनुवाद)
<br>
 
=== प्रथम अध्याय===
<big>सजिलाे काेमलगीता</big> (श्रीमद्भगवद्गीता समछन्दानुवाद)
<br>
अनुवादक : काेमलप्रसाद पाेखरेल
<br>
=== प्रथम अध्याय===
<br>
<br>
धृतराष्ट्र उवाच
<br>
धर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे समवेता युयुत्सवः ।
मामकाः पाण्डवाश्चैव किमकुर्वत संजय (१)
<br>
धृतराष्ट्रले भने
<br>
धर्मभूमि कुरुक्षेत्र पुगेर लड्न उत्सुक,
छोरा र भतिजा केके गर्दैछन् भन सञ्जय !
<br>
<br>
सञ्जय उवाच
<br>
दृष्टा तु पाण्डवानीकं व्यूढं दुर्योधनस्तदा ।
आचार्यमुपसंगम्य राजा वचनमब्रवीत् (२)
<br>
सञ्जयले भने
<br>
पाण्डुका पुत्रको सैन्य–मोर्चा देखी सुयोधन
गएर द्रोणका सामू, हे राजन् ! के भने सुन ।
<br>
<br>
पश्यैतां पाण्डुपुत्राणामाचार्य महतीं चमूम् ।
व्यूढां द्रुपदपुत्रेण तव शिष्येण धीमता (३)
<br>
हेर्नुहोस् गुरुका शिष्य विद्वान् द्रुपदपुत्रले
विशाल पाण्डवी सेना हाँकेको छ कमालले ।
<br>
<br>
अत्र शूरा महेष्वासा भीमार्जुनसमा युधि ।
युयुधानो विराटश्च द्रुपदश्च महारथः (४)
<br>
भीम अर्जुनझैं धेरै युद्धमा शूरवीर छन्
यज्ञसेन, महायोद्धा युयुधान, विराट छन् ।
<br>
 
<br>
धृष्टकेतुश्चेकितानः काशिराजश्च वीर्यवान् ।
पुरुजित्कुन्तिभोजश्च शैब्यश्च नरपुङ्गवः (५)
<br>
धृष्टकेतु, चेकितान, काशीराज पराक्रमी;
पुरुजित् र कुन्तिभोज शैब्य छन् नर अग्रणी ।
<br>
यज्ञसेन = द्रुपदको अर्काे नाम,
युयुधान .= कृष्णका सारथी सात्यकिको अर्काे नाम ।
<br>
 
युधामन्युश्च विक्रान्त उत्तमौजाश्च वीर्यवान् ।
सौभद्रो द्रौपदेयाश्च सर्व एव महारथाः (६)
<br>
उत्तमौजा ठुला वीर, युधामन्यु बडा बली,
सौभद्र, द्रौपदीपुत्र सबै नै छन् महारथी ।
<br>
युधामन्यु = पाञ्चाल नरेश ।
उत्तमौजा = युधामन्युका भाइ ।
सौभद्र = सुभद्रनका पुत्र ।
<br>
 
<br>
अस्माकं तु विशिष्टा ये तान्निबोध द्विजोत्तम ।
नायका मम सैन्यस्य सञ्ज्ञार्थं तान्ब्रवीमि ते (७)
<br>
हाम्रा योद्धा बडा वीर, चिन्नुहोस् द्विज उत्तम !
सेनानायक जो जो छन् ज्ञानका निम्ति भन्छु म ।
<br>
 
<br>
भवान्भीष्मश्च कर्णश्च कृपश्च समितिञ्जयः ।
अश्वत्थामा विकर्णश्च सौमदत्तिस्तथैव च (८)
<br>
भीष्म, कर्ण, कृपाचार्य, अश्वत्थामा, विकर्णको
जित हुन्छ, तपाईं र भूरिश्रवा समेतको ।
<br>
विकर्ण = दुर्याेधनको भाइ ।
भूरिश्रवा = सोमदत्तका छोरा ।
<br>
 
<br>
अन्ये च बहवः शूरा मदर्थे त्यक्तजीविताः ।
नानाशस्त्रप्रहरणाः सर्वे युद्धविशारदाः (९)
<br>
मेरा निम्ति सबै वीर गर्छन् जीवन अर्पण,
अनेक शस्त्रका ज्ञाता सबै छन् युद्ध चेतन ।
<br>
 
<br>
अपर्याप्तंं तदस्माकं बलं भीष्माभिरक्षितम् ।
पर्याप्तं त्विदमेतेषां बलं भीमाभिरक्षितम् (१०)
<br>
भीष्मरक्षित यो हाम्रो सेनाबल असीम छ
भीमरक्षित त्यो सेना उनको देख्छु सीमित ।
<br>
 
<br>
अयनेषु च सर्वेषु यथाभागमवस्थिताः ।
भीष्ममेवाभिरक्षन्तु भवन्तः सर्व एव हि (११)
<br>
सबै मोर्चाहरूभित्र आआफ्ना स्थानमा रही,
सुरक्षा भीष्मको गर्नू सबै योद्धाहरू मिली ।
<br>
 
<br>
तस्य सञ्जनयन्हर्षं कुरुवृद्धः पितामहः ।
सिंहनादं विनद्योच्चैः शंखं दध्मौ प्रतापवान् (१२)
<br>
त्यो दुर्याेधनमा हर्ष उत्पन्न गर्न भीष्मले,
सिंहगर्जनले शङ्ख फुके अत्युच्च सोरले ।
<br>
 
<br>
ततः शंखाश्च भेर्यश्च पणवानकगोमुखाः ।
सहसैवाभ्यहन्यन्त स शब्दस्तुमुलोऽभवत् (१३)
<br>
धेरै शंख तथा ढोल, नगरा, सिङ, मादल
एकैसाथ बजे, शब्द निकालेर भयङ्कर !
<br>
 
<br>
ततः श्वेतैर्हयैर्युक्ते महति स्यन्दने स्थितौ ।
माधवः पाण्डवश्चैव दिव्यौ शङ्खौ प्रदध्मतुः (१४)
<br>
त्यस्पछि श्वेत घोडाका उत्कृष्ट रथमा बसी,
कृष्ण, अर्जुनले दिव्य बजाए शङ्ख बेसरी ।
<br>
 
<br>
पाञ्चजन्यं हृषीकेशो देवदत्तं धनञ्जयः ।
पौण्ड्रं दध्मौ महाशङ्ख भीमकर्मा वृकोदरः (१५)
<br>
पाञ्चजन्य तथा पाैण्ड्र, देवदत्तादि नामका,
क्रमैसँग बजे शङ्ख कृष्ण, भीम र पार्थका ।
<br>
 
<br>
अनन्तविजयं राजा कुन्तीपुत्रो युधिष्ठिरः ।
नकुलः सहदेवश्च सुघोषमणिपुष्पकौ (१६)
<br>
घन्काए धर्मले आफ्नो अनन्तविजय–स्वन,
माद्रेयले फुके शङ्ख सुघोष, मणिपुष्पक ।
<br>
स्वन = ध्वनि ।
माद्रेय = माद्रीका (दुई) छोरा ।
<br>
 
<br>
काश्यश्च परमेष्वासः शिखण्डी च महारथः ।
धृष्टद्युम्नो विराटश्च सात्यकिश्चापराजितः (१७)
<br>
काशीराज धनुश्रेष्ठ, शिखण्डी, जो महारथी,
धृष्टद्युम्न विराट् त्यस्तै अर्का अजित सात्यकि,
<br>
 
<br>
द्रुपदो द्रौपदेयाश्च सर्वशः पृथिवीपते ।
सौभद्रश्च महाबाहुः शङ्खान्दध्मुः पृथक्पृथक् (१८)
<br>
द्रुपद द्रौपदीपुत्र सुभद्रापुत्रले अनि
हे राजन् ! अन्य साराले घन्काए शङ्खको ध्वनि ।
<br>
 
<br>
स घोषो धार्तराष्ट्राणां हृदयानि व्यदारयत् ।
नभश्च पृथिवीं चैव तुमुलो व्यनुनादयन् (१९)
 
ध्वनिले नभ पृथ्वीमा गर्याे गुञ्जन भीषण,
त्यसले मुटुमा ढ्याङ्ग्रो बज्यो कौरव-पक्षमा ।
<br>
 
<br>
अथ व्यवस्थितान्दृष्ट्वा धार्तराष्ट्रान् कपिध्वजः ।
प्रवृत्ते शस्त्रसम्पाते धनुरुद्यम्य पाण्डवः (२०)
हृषीकेशं तदा वाक्यमिदमाह महीपते ।
<br>
वाण हान्न उठाएर लागेथे जब अर्जुन,
सेनाका व्यूहमा देखे कौरवादि सबै जन ।
श्रीकृष्णसँग, हे राजन् ! भने अर्जुनले तब
<br>
 
<br>
अर्जुन उवाच
<br>
सेनयोरुभयोर्मध्ये रथं स्थापय मेऽच्युत (२१)
<br>
अर्जुनले भने
<br>
दुइटै सैन्यका बीच राख यो रथ अच्युत !
<br>
 
<br>
यावदेतान्निरीक्षेऽहं योद्धुकामानवस्थितान् ।
कैर्मया सह योद्धव्यमस्मिन् रणसमुद्यमे (२२)
<br>
म हेरूँ, युद्धको इच्छा गर्ने, यो रणभूमिमा,
कोको छन्, लड्नुपर्ने हो मैले कोसँग युद्धमा ।
<br>
 
<br>
योत्स्यमानानवेक्षेऽहं य एतेऽत्र समागताः ।
धार्तराष्ट्रस्य दुर्बुद्धेर्युद्धे प्रियचिकीर्षवः (२३)
<br>
दुर्योधन मतिभ्रष्ट पक्षमा लड्न उत्सुक,
हेर्छु योद्धाहरू को को आएका छन् यहाँ सब ।
<br>
 
<br>
सञ्जय उवाचः
सञ्जय उवाच
<br>
एवमुक्तो हृषीकेशो गुडाकेशेन भारत ।
सेनयोरुभयोर्मध्ये स्थापयित्वा रथोत्तमम् (२४)
<br>
सञ्जयले भने
<br>
सुनी अजुर्नका वाणी, हे राजन् कृष्णले तब
दुइटै बलकाबीच राखे उत्तम सो रथ ।
<br>
 
<br>
भीष्मद्रोणप्रमुखतः सर्वेषां च महीक्षिताम् ।
उवाच पार्थ पश्यैतान् समवेतान् कुरूनिति (२५)
<br>
भीष्मद्रोण तथा भूप सामुमा विश्वका सब,
भने श्रीकृष्णले, पार्थ ! हेर, एकत्र कौरव ।
<br>
 
<br>
तत्रापश्यत्स्थितान्पार्थः पितृनथ पितामहान् ।
आचार्यान्मातुलान्भ्रातृन्पुत्रान्पौत्रान्सखींस्तथा (२६)
<br>
किरीटिले त्यहाँ देखे सेनाबिच दुवैतिर
बाबु तथा बुढाबाबु, मामा, गुरु र पुत्रक,
<br>
 
<br>
श्वशुरान्सुहृदश्चैव सेनयोरुभयोरपि ।
<br>
नाति र ससुरा, भ्राता, साथी र शुभचिन्तक ।
<br>
 
<br>
तान्समीक्ष्य स कौन्तेयः सर्वान्बन्धूनवस्थितान् (२७)
कृपया परयाविष्टो विषीदन्निदमब्रवीत्
<br>
देखी त्यहाँ सबै बन्धु-वर्ग आदि उपस्थित । २७
चिन्ता र करुणा व्यक्त गर्दै बोले पृथासुत ।
<br>
 
<br>
अर्जुन उवाच
<br>
दृष्ट्वेमं स्वजनं कृष्ण युयुत्सुं समुपस्थितम् (२८)
सीदन्ति मम गात्राणि मुखं च परिशुष्यति ।
वेपथुश्च शरीरे में रोमहर्षश्च जायते (२९)
<br>
अर्जुनले भने
<br>
लड्ने इच्छा गरी मेरा आफ्ना मान्छे उपस्थित–।।२८।।
देखी देहाङ्ग गल्दैछन् सुक्तैछ मुख केशव !
जिरिङ्ङ गर्छ यो आङ, शरीर पनि काम्दछ ।।२९।।
<br>
 
<br>
गाण्डीवं स्रंसते हस्तात्वक्चैव परिदह्यते ।
न च शक्नोम्यवस्थातुं भ्रमतीव च मे मनः (३०)
<br>
गाण्डीव पनि खस्तैछ, छाला पोल्दैछ यो क्षण ।
घुम्दैछ मन यो मेरो उभिनै पनि सक्दिन,
<br>
 
<br>
निमित्तानि च पश्यामि विपरीतानि केशव ।
न च श्रेयोऽनुपश्यामि हत्वा स्वजनमाहवे (३१)
<br>
विपरीत म देख्तैछु लक्षणादि जनार्दन !
कल्याण पनि देखिन्न मारी आफ्ना सखाजन ।
<br>
 
<br>
न काङ्क्षे विजयं कृष्ण न च राज्यं सुखानि च ।
किं नो राज्येन गोविन्द किं भोगैर्जीवितेन वा (३२)
"सजिलाे काेमलगीता" पृष्ठमा फर्कनुहोस्।