महाभारत खण्ड १: संशोधनहरू बीचको भिन्नता

हिन्दी बाट नेपाली मा
पङ्क्ति २:
पुराणहरुका अनुसार [[ब्रह्मा]]जीदेखि [[अत्रि]], अत्रिदेखि [[चंद्र|चन्द्रमा]], चन्द्रमादेखि [[बुध]], र बुधदेखि [[इला]]नन्दन [[पुरूरवा]]को जन्म भयो। पुरूरवादेखि आयु, [[आयु]]देखि राजा [[नहुष]], र नहुषदेखि [[ययाति]] उत्पन्न भए। ययातिदेखि [[पुरू]] भए। पूरूका वंशमा भरत र भरतका कुलमा राजा [[कुरु वंश|कुरु]] भए। कुरुका वंशमा [[शन्तनु]]को जन्म भयो । शन्तनुदेखि गंगानन्दन [[भीष्म]] उत्पन्न भए। उनका दुइ साना भाइ थिए - [[चित्रांगद]] र [[विचित्रवीर्य]]। यी दुर्इ भाइ [[सत्यवती]]का गर्भदेखि उत्पन्न भएका थिए। शन्तनु [[स्वर्ग|स्वर्गलोक]] गए पछि भीष्मले अविवाहित रहेर आफ्ना भाइ विचित्रवीर्यको राज्य सञ्चालन गरे । भीष्म महाभारतका एक प्रमुख पात्र हुन् । आफ्ना पिताले दिएकाे वचन पालना गर्न यिनले आजीवन ब्रह्मचर्यको व्रत लिएका थिए। यिनलाई इच्छामृत्यु को वरदान प्राप्त थियो।
 
एक पल्ट [[हस्तिनापुर]] नरेश दुष्यंत आखेट खेलन वन मा गये। जसजुन वन मा उनि शिकार कोशिकारको लागि गयेगयेका थिए त्यसै वन मावनमा कण्व ऋषि को आश्रम थियो। कण्व ऋषि को दर्शन गर्न को लागि महाराज दुष्यंत उनको आश्रम पहुँच गये।पुगे। पुकार लगाएगरे पछि एक अति लावण्यमयी कन्या ले आश्रम देखि निकलनिस्केर गरेर कहाभने, “हे राजन्! महर्षि त तीर्थ यात्रा मायात्रामा गयेगयेका छन्, किन्तुतर तपाईंकोतपाईंलाई यस आश्रम मा स्वागत छ।” उन कन्या को देखकुरा गरेरसुनेर महाराज दुष्यंत ले पूछासोघे, “बालिके! तपाईं को हों?” बालिका ले कहाभने, “मेरो नाम शकुन्तला हो र म कण्व ऋषि को पुत्रीछोरी हूँ।” उन कन्या कोकन्याको कुरा सुन गरेरसुनर महाराज दुष्यंत आश्चर्यचकित भएर बोलेभने, “महर्षि त आजन्म ब्रह्मचारी हो फेरि तपाईं उनको पुत्री कसरि हईं?” उनको यस प्रश्न को उत्तर मा शकुन्तलाशकुन्तलाले ले कहाभने, “वास्तव मा“वास्तवमा मेरो माता-पिता मेनका र विश्वामित्र छन्।हुन्। मेरी माता ले मेरो जन्म होतेहुदै नै मलाई वन मा छोडछोडदिएका दिए थियोथिए जहाँ शकुन्त नामक पक्षी ले मेरी रक्षा गर्यो। त्यहि लियेत्यहिभएर मेरो नाम शकुन्तला पर्यो।रहन उसपछिगयो। त्यसपछि कण्व ऋषि को दृष्टि म मा पडीपर्‌योउनिउनिले मलाई आफ्नो आश्रम मा लेलिएर आये।आउनु भयो। उनले नै मेरो भरन-पोषण गर्यो।गरे। जन्म दिन वाला, पोषण गर्ने तथा अन्न दिन वाला – यो तिनै नै पिता कहे जान्छन्।हुन्। यस प्रकार कण्व ऋषि मेरो पिता हुये।”भए।”
 
शकुन्तला को वचनहरुलाई सुनेर महाराज दुष्यंत ले कहाभने, “शकुन्तले! तिमी क्षत्रिय कन्या हो। तिम्रो सौन्दर्य कोदेखेर देख गरेर म आफ्नोमेरो हृदय तिमीलाई अर्पित गरिसकेको हूँ।छु। यदि तिमीलाई कुनै प्रकार को आपत्ति छैन हो तभनेतुमतिमी लेविवाहसंग गर्नविवाह चाहतागर्न हूँ।”चाहन्छु।” शकुन्तला पनि महाराज दुष्यंत मा मोहित होभइसकेका चुगरेको थियोथिए, अतः उनले आफ्नो स्वीकृति प्रदान गरेर दी। दुवैगरिन्। नेंदुवैले गन्धर्व विवाह गर्यो।गरे। केहि कालसमय महाराज दुष्यंत लेदुष्यंतले शकुन्तला संग विहार करते हुये वन मा नै व्यतीत गर्यो।गरे। फेरि एक दिन उनि शकुन्तला देखिशकुन्तलालाई बोलेभने, “प्रियतमे“प्रियतम! मलाई अब आफ्नो राजकार्य देखनेहेर्न को लागि हस्तिनापुर प्रस्थान गर्न हुनेछ।छ। महर्षि कण्व को तीर्थ यात्रा देखियात्राभट फर्किए पछि म तिमीलाई यहाँ देखि विदा गराउएरगराएर आफ्नो राजभवन मा ले जाउँगा।”लानेछु।” यति भन्एरभनेर महाराजमहाराजले ले शकुन्तला कोशकुन्तलालाई आफ्नो प्रेम को प्रतीक को रूप मा आफ्नो स्वर्ण मुद्रिका दी रदीएर हस्तिनापुर चले गये।
 
एक दिन उनको आश्रम मा दुर्वासा ऋषि पधारे।आए। महाराज दुष्यंत को विरह माविरहमा लीन भएको कारण शकुन्तला कोशकुन्तलाले उनको आगमन को ज्ञान पनि भएनपाएन र उनले दुर्वासा ऋषि को यथोचित स्वागत सत्कार हैन गर्यो।गरेनन्। दुर्वासा ऋषि ले यसलाई आफ्नो अपमान समझासम्झेर , क्रोधित हो गरेरभइ बोलेभने, “बालिके! म तुझेतलाई शाप देता हूँदिन्छु कि जस कुनैजसको को ध्यान मा लीन भएर तूनेतईले मेरो निरादर गरेको छस्, त्योत्यसले तुझेतलाई भूल जायेगा।”भूल्नेछ।” दुर्वासा ऋषि को शापशार्प को सुन गरेरसुनर शकुन्तला को ध्यान टूटाटूट्यो र त्यो उनको चरणहरु मा गिर गरेरगिरर क्षमा प्रार्थना गर्न लगी।लागीन्। शकुन्तला को क्षमा प्रार्थना देखि द्रवित हो गरेर दुर्वासा ऋषि ले कहाभने, “राम्रो यदि तेरे नजिकै उनको कुनै प्रेम चिन्ह हुनेछ त उन चिन्ह को देख उसलाई तेरी स्मृति हो आयेगी।”
 
महाराज दुष्यंत को सहवास देखि शकुन्तला गर्भवती भएको थियो। केहि काल पश्चात् कण्व ऋषि तीर्थ यात्रा देखि लौटे तब शकुन्तला ले उनलाई महाराज दुष्यंत संग आफ्नो गन्धर्व विवाह को विषय मा भने । यस मा महर्षि कण्व ले कहा, “पुत्री! विवाहित कन्या को पिता को घर मा रहन उचित छैन। अब तेरे पति को घर नै तेरा घर हो।” यति भन्एर महर्षि ले शकुन्तला को आफ्नो शिष्यों संग हस्तिनापुर भिजवा दिए। मार्ग मा एक सरोवर मा आचमन गर्दा खेरी महाराज दुष्यंत को दी भए शकुन्तला को अँगूठी, जुन कि प्रेम चिन्ह थियो, सरोवर मा नै गिर गई। उन अँगूठी को एक माछा निगल गई।